رقابت تیمهای باشگاهی اوکراین و روسیه؛ آتش جنگ، زیر سایه پرچم سرخ
به گزارش فوتبال 360، رقابت اوکراین و روسیه در زمین فوتبال، نه تنها از سال 1989 و با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی آغاز نشده؛ بلکه پیشینهاش به دهه 1920 بازمیگردد. رقابتی به قدمت یک قرن و یک قرن نفرت که با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نیز از بین نرفت. غولهای فوتبال اوکراین و روسیه، مجموعاً بیش از 1800 مرتبه در طول تاریخ به مصاف یکدیگر رفتهاند.
نمایندگانی از سرتاسر خاک اوکراین
از نقطه نظر جغرافیایی، تیمهای قدرتمند اوکراین از هر گوشه خاک این کشور برخاسته بودند؛ دینامو کییف، شاختار دونتسک، دنیپرو دنیپروپتروفسک، متالیست خارکف، زاریا ولوشیرووگراد (زاریا لوهانسک امروزی) و چورنومورتس اودِسا. ابر قدرتهای روس اما متمرکز در شهرهای پیشرفتهتر بودند؛ دینامو، لوکوموتیو، زسکا و تارپیدا (همه از مسکو) و زنیت لنینگراد (زنیت سنپترزبورگ امروزی).
برای سالهای متمادی، سکوهای فوتبال در اتحاد جماهیر شوروی، بستری مناسب برای پرورش حس ناسیونالیسم و اسقلال ملی بودند. حتی پیش از آغاز رسمی لیگ اتحاد جماهیر شوروی (1936)، سکوهای فوتبال آماتور در این کشور نیز مکانی برای تحریک شهروندان علیه دولت به حساب میآمد.
تیمهای بیش از حد اوکراینی
سال 1923، ادعایی مطرح شد مبنی بر آنکه تیم «مکابی کییف» با به نمایش گذاشتن نمادها و رنگهای صهیونیستی، پرولِتاریا را علیه حزب متحد میکند و تنها قصدش، مبارزه با حزب است. اهمیت باشگاههای اوکراینی در دنیای فوتبال اتحاد جماهیر شوروی، به مرور زمان باعث ظهور جنبشهای طرفدار استقلال ملی اوکراین شد و چندین باشگاه به طور مشخص، درگیر چنین مسائلی شدند. کارپاتی لویو، یکی از این باشگاهها بود که به سبب اهداف استقلال طلبانهاش، «تیم بیش از حد اوکراینی» شناخته میشد و در سالهای آغازین دهه 1980، با چند تیم دیگر ادغام شد. ادغامی که دست کمی از انحلال نداشت.
فوتبال، نقش اول به ثمر نشاندن رویاها
حالا اما نزدیک به بیش از سه دهه است که اتحاد جماهیر شوروی از هم فروپاشیده و هر کدام از جمهوریهای سوسیالیستی سابق، لیگ فوتبال داخلی کشور خودشان را دارند. سال 1961، زمانی بود که دینامو کییف پس از پشت سر گذاشتن تارپیدا و اسپارتاک، اولین قهرمان اوکراینی در لیگ فوتبال در اتحاد جماهیر شوروی لقب گرفت. افتخاری که تا پیش از آن، هرگز سهم تیمی به غیر از نمایندگان مسکو نشده بود.
تقویت حس خودباوری، همان تکه گم شده پازل اوکراینیها در جنبشهای استقلال طلبانه بود و این تکه را در مستطیل سبز پیدا کردند. قهرمانی دینامو کییف در سال 1961، آغازی بود برای رکورد شکنی 13 قهرمانی در سطح اول فوتبال شوروی. 13 قهرمانی، دینامو کییف را پر افتخارترین تیم اتحاد جماهیر شوروی میکرد و آن هم در شرایطی که روسها، تمام و کمال افتخارات تیم ملی این کشور را به ارث بردند. اوکراین بر خلاف روسیه، خودش را جزئی از اتحاد جماهیر شوروی نمیدانست و همین ماجرا، باعث تولد اتحادی در دل اتحاد جماهیر شوروی، برای ابراز انزجار از پرچم سرخ در مستطیل سبز بود.
پرچم سرخ، هرگز ما را متحد نمیکند
قدرتهای فوتبال اوکراین که پیشتر به آنها اشاره شد، پس از قهرمانی دینامو اتحادی غیر رسمی علیه اتحاد جماهیر شوروی برای به زیر کشاندن روسها تشکیل دادند که هویت مشترکشان را در شعارهای استقلال طلبانهای همچون «آبی و زرد، رنگِ پرچمِ ماست»، «اوکراین آزاد خواهد شد» و «سرزمین مادری ما، مستقل است»، با تمام وجود فریاد میزدند. برای سالها، استادیوم فوتبال تنها مکانی بود که سردمداران حزب، به چشم افیونی برای تودهها به آن نگاه میکردند. افیونی که هیچوقت تصور نمیشد همچون مادهای نیرو زا، آتش استقلال طلبی را از زیر خاکستر شعلهور کند.
زمانی که عمر اتحاد جماهیر شوروی به سر رسیده بود، کم کم نمادهای ملی گرایی اوکراین بیش از پیش، راحتتر و با افتخارتر در استادیومهای فوتبال به نمایش گذاشته میشدند و سرانجام پرچم مستقل اوکراین، سال 1989، در استادیوم کییف به اهتزار درآمد. اتحاد روسها در زمین فوتبال، هرگز به نزدیکی اتحاد اوکراینیها نیز نرسید و حتی قهرمانی زسکا مسکو در سال 1991 هم نتوانست سلطنت دینامو کییف بر لیگ فوتبال این کشور را تحت تاثیر قرار دهد. اسپارتاک، هرگز به یک قهرمانی مورد نیازش برای رسیدن به دینامو، دست نیافت.
دینامو در برابر اسپارتاک؛ هدفی مشترک، مسیری متفاوت
رقابت دینامو کییف و اسپارتاک مسکو، دو تیمی که بیشترین میزان قهرمانی در تاریخ لیگ فوبتال اتحاد جماهیر شوروی را دارند، همواره حساسترین دیدار در این مسابقات بوده و حساسیتش پس از فرو پاشی اتحاد جماهیر شوروی، کم نشده است. دو تیمی که حتی در روزگار کمونیسم، رسماً هیچگونه وابستگی دولتی نداشتند و به تبع، رقابتشان پس از فروپاشی بلوک شرق نیز ادامه یافت. جام جهانی 1994، مهر تایید دیگری بر امپریالیسم روسی بود و رقابت این دو تیم، حساسیتهای بیشتری پیدا کرد.
دور سوم از مرحله مقدماتی لیگ قهرمانان اروپا 2008، این رقابت به اوج رسید و هر دو بازی رفت و برگشت را، دینامو با برتری 4 بر یک پشت سر گذاشت تا مقتدرانه، صعود به دور نهایی را جشن بگیرد و بار دیگر، با مجموع 8 گل، غرور جریحه دار شده ملی را در رقابت با رقیب دیرینه روس، بازیابد.
در طول تاریخ، رقابت دینامو کییف با اسپارتاک مسکو، همواره رکورد حضور بیشترین تماشاگر در لیگ داخلی را میشکست و به مرور زمان، رقابت دینامو مسکو مقابل اسپارتاک به عنوان قدیمی ترین دربی روسیه را به حاشیه راند. در مجموع 133 دیدار دو تیم مقابل یکدیگر، اسپارتاک 52 و دینامو کییف 47 پیروزی به دست آوردهاند. سنگین ترین شکست در یک بازی نیز سال 1940، با نتیجه 5 بر یک، سهم دینامو کییف شد.
این زخم کهنه، حالا بار دیگر پس از جنگ اوکراین جوانه زده و تیمهای روسی، از تمامی رقابتهای رسمی بین المللی کنار گذاشته شدهاند. نفرتی که روز به روز، بیشتر در حال افزایش است و اقدامات پوپولیستی همچون برگزاری تورنمنت اتحاد نیز نقشی در بهبود وضعیت نداشته است. اوکراین و روسیه، دینامو و اسپارتاک، کییف و مسکو، هرگز کنار یکدیگر نخواهند ایستاد.
برای ثبت نظر خود وارد شوید.
درحال بارگذاری