جام‌جهانی در اولین روزها؛ صرفا به آمار استناد نکنید!

به گزارش فوتبال 360، از یکشنبه، رقابت‌های جام‌جهانی 2022 آغاز شد و نبرد 32 تیم برای رسیدن به جام طلایی، به مدت یک ماه چشم هر فوتبال‌دوستی را به خود خیره می‌کند.

طبق اعلام رسمی فیفا و باتوجه به افزایش تعداد تیم‌ها در سال 2026، این آخرین دوره‌ای است که جام‌جهانی شاهد حضور 32 تیم بوده و از دور آینده، دیگر کشورهای حاضر در تورنمنت نهایی در 8 گروه 4 تیمی جای نخواهند گرفت. درحالی که تیم‌هایی چون ایتالیا، مصر، اسکاتلند، سوئد، نیجریه، شیلی، کلمبیا و نروژ در این دوره از مسابقات حاضر نیستند، به بررسی اتفاقات 4 گروه نخست مسابقات جام‌جهانی 2022 و آنچه که از این پس، حداقل روی کاغذ در انتظار تیم‌های 4 گروه دوم است، خواهیم پرداخت.

گروه اول

قطر، اکوادور، سنگال، هلند

در این گروه، قطرِ میزبان آماده برای یک چالش جدی فوتبالی بود و در نهایت، عملکردی فاجعه‌بار از خود بر جای گذاشت. تیمی که برای اولین بار در تاریخش، باتوجه به کسب میزبانی رقابت‌ها در جام‌جهانی حاضر شده و هرگز نمی‌خواهد پس از آفریقای جنوبی 2010، تبدیل به دومین میزبان تاریخ این مسابقات شود که از صعود به دور حذفی بازمی‌ماند. قهرمان آسیا برای اثبات شایستگی‌هایش در سطح جهانی، کار آسانی نخواهد داشت و دیدار افتتاحیه مسابقات را با مصاف مقابل اکوادور برگزار کرد. اکوادور در بهترین حالت تاریخش پا به مسابقات جام‌جهانی گذاشته بود و درحالی که میانگین سنی این تیم در دور مقدماتی، 25 سال و 334 روز بود، آن‎‌ها با 27 گل زده راهی جام‌جهانی شدند که این عملکرد در تاریخ مسابقات مقدماتی آمریکای جنوبی برای اکوادور بی‌نظیر بوده است. سنگال که عنوان «قهرمان آفریقا» را هم یدک می‌کشد، دیگر تیم حاضر در این گروه است که برای اولین بار در قرن بیست‌ویکم، موفق شد با در دست داشتن مدال قهرمانی جام ملت‌های آفریقا پا به جام‌جهانی بگذارد. تیمی که می‌خواهد نیجریه و الجزایر 2014 را سرمشق قرار دهد و عملکرد نسل گذشته‌شان در سال 2002 را تکرار کند. در تاریخ این مسابقات، هیچ تیم آفریقایی پایش را از دور یک‌چهارم نهایی فراتر نگذاشته و تنها کامرون، سنگال و غنا به ترتیب در سال‌های 1990، 2002 و 2010 به جمع هشت تیم برتر مسابقات رسیده‌اند. جنگ برای رسیدن به رتبه دوم این گروه، بسیار تماشایی خواهد بود و اگرچه فوتبال غیر قابل پیش‌بینی است اما رتبه نخست گروه را طبق آمار و ارقام، باید سهمِ هلند بدانیم. تیمی که تحت هدایت فن‌خال و پس از یک دوره غیبت در تورنمنت 2018، امیدوار است طلسمش را در نهایت باطل کند اما در این راه، رقیبان بسیار سرسختی دارد. هلند در تاریخ این مسابقات، ناکام‌ترین تیم فینال‌ها بوده و با 3 نایب قهرمانی، بدون آن که به دستش به جام طلایی برسد، رکورددار است. قطر اما موفق نشد انتظارات را در نخستین دیدار مقابل اکوادور برآورده کند و میزبان برای صعود، باید حداکثر امتیازات را از 2 دیدار باقی مانده برابر سنگال و هلند کسب کند. در غیر این صورت، صعود سهمِ پیروز دیدار رودرروی سنگال و اکوادور خواهد شد. در گروه A اتفاق چندان غیرمنتظره‌ای رخ نداد و طبق پیش‌بینی‌ها، فعلاً هلند و اکوادور، دست بالاتر را نسبت به 2 تیم دیگر دارند.

گروه دوم

انگلیس، ایران، ایالات متحده، ولز

گروه دوم رقابت‌ها، شرایط خاص خودش را دارد. انگلیس تحت هدایت گرت ساوتگیت در هر 2 تورنمنت معتبر اخیر حداقل به جمع 4 تیم برتر رسیده و این سرمربی نچندان محبوب در اردوگاه «سه‌شیر»، با رکورد سر آلف رمزی برابری می‌کند اما سقوط به سطح دوم لیگ ملت‌ها، انتقادات از این تیم در آستانه جام‌جهانی را بیش از پیش بالا برده بود. این تورنمنت، می‌توانست برای انگلیس سرشار از غیرمنتظره‌ها باشد اما نه تا این حد که دروازه ایران را 6 بار فتح کند. کاپیتان هری کین که عملکردش در تیم ملی به اندازه تیم باشگاهی قابل قبول نبوده، به دنبال شکستن رکوردهاست. او نه تنها سودای رسیدن به دومین کفش‌طلای مسابقات به‌عنوان اولین بازیکن تاریخ انگلیس را در سر دارد، بلکه فاصله‌ای تا شکستن رکورد وین رونی به عنوان بهترین گلزن تاریخ تیم ملی این کشور نیز نخواهد داشت و صدالبته، او بهترین فرصت را برای گلزنی مقابل ایران از دست داده و ترجیح داد بیش‌تر زمینه‌ساز گلزنی باشد تا نقش اول به ثمر رساندن گل‌ها. ایالات متحده، جدی‌ترین تهدید انگلیس برای صدرنشینی است و ترکیب جوان تحت هدایت گرگ برهالتر در این تورنمنت به اندازه کافی پرستاره و باتجربه است که دردسر جدی برای مدعیان صعود باشد. ولز که بی‌تجربه‌ترین تیم این گروه از نظر حضور است (آن‌ها برای دومین مرتبه در تاریخ به جام‌جهانی رسیده‌اند)، به دنبال یک تجربه ماجراجویانه بوده و با کسب تساوی مقابل آمریکا در دیدار نخست، نشان داد همچون یورو 2016، ترسی از بابت رقابت ندارد. جایی که آن‌ها بالاتر از انگلیس به عنوان صدرنشین گروهشان به دور بعد صعود کردند و در نهایت تا جمع 4 تیم برتر اروپا نیز به پیش رفتند. ایران اما در این گروه، عادلانه یا ناعادلانه، شانس اصلی صعود به حساب نمی‌آمد و در ششمین تجربه حضور، صعودشان برای اولین مرتبه به دور حذفی می‌تواند یک شگفتی بزرگ باشد. به خصوص با نتیجه‌ای که این تیم در دیدار برابر انگلیس گرفت و عملکردی که بازیکنانش از خود بر جای گذاشتند. در تاریخ این مسابقات، تنها اسکاتلند بیش‌تر از ایران پشت دروازه‌های صعود به دور حذفی جا مانده است (8) و در صورت ادامه این روند، ایران به این رکورد نزدیک‌تر خواهد شد (6). در این گروه تا پایان دور نخست از نظر رده‌بندی تیم‌ها اتفاق چندان غیر منتظره‌ای رخ نداد.

گروه سوم

آرژانتین، عربستان سعودی، مکزیک، لهستان

نسل حاضر، شاید بهترین و بااستعدادترین نسل فوتبالی تاریخ آرژانتین نباشد اما به مراتب، بیش‌ترین هماهنگی را نسبت به سال‌های گذشته داشته و به عبارت درست‌تر، شمایل یک «تیم متحد» را به نمایش می‌گذارد. شاگردان لیونل اسکالونی با درخشش مسی و گرفتن بهترین بازی از این فوق‌ستاره، پس از قهرمانی در کوپا آمریکا 2021 که طلسم 28 سال بی‌جامی تیم ملی آرژانتین را باطل کردند، یکی از مدعیان اصلی قهرمانی در این تورنمنت بوده و شانس اول صدرنشینی گروه سوم به حساب می‌آمدند. قطر، آخرین حضور لیونل مسی در آوردگاه جام‌جهانی خواهد بود و این بازیکن همچنین امیدوار است گلزنی در دور حذفی را سرانجام تجربه کند. هر 6 گل مسی در تاریخ این مسابقات (که با گل مقابل عربستان سعودی به 7 رسید)، در دور گروهی به ثمر رسیده‌اند اما لئو، تنها بازیکنی نیست که مدافعان سایر تیم‌های حاضر در این گروه باید از او بترسند. روبرت لواندوفسکی، دیگر مهاجم زهردار، با پیراهن لهستان در این گروه حاضر است و در دور مقدماتی موفق شده بود 13 مرتبه دروازه رقبا را باز کند. هرچند درخشش اوچوآ، مانع از به ثمر رسیدن اولین گل دوران حرفه‌ای روبرت لواندوفسکی در جام‌جهانی شد و سنگربان مکزیک او را در گلزنی از روی نقطه پنالتی ناکام گذاشت. عملکرد خط تهاجمی لهستان (32 گل زده) در دور مقدماتی، در میان 4 تیم برتر از این نظر جای گرفت و تنها عملکرد انگلیس (39)، آلمان (36) و هلند (33) در این قاره از لهستان بهتر بود. پیش از آغاز تورنمنت، به نظر می‌رسید لهستانی‌ها رقابت جدی با مکزیک برای صعود از گروه به عنوان تیم دوم داشته باشند اما پیروزی شیرین و صدالبته غیرمنتظره عربستان سعودی مقابل آرژانتین، تمامی معادلات این گروه را بر هم زد و حالا باید عربستان را شانس اول صعود از گروه، و آرژانتین را در رتبه دوم تصور کنیم. هرچند تمام این احتمالات در صورت پیروزی عربستان سعودی مقابل مکزیک و لهستان به وقوع خواهند پیوست. با نگاهی به تاریخچه جام‌جهانی، علاوه بر آنکه هرگز نمی‌شود تیم‌ها را پس از پایان تنها یک دیدار در جام قضاوت کرد، این مکزیک بوده که در هر 8 حضور پیشین خودش در رقابت‌های جام‌جهانی، موفق به صعود از گروه شده است. آخرین مرتبه‌ای که «سه‌رنگی‌ها» از صعود به دور حذفی مسابقات جا ماندند، به سال 1978 بازمی‌گردد.

گروه چهارم

فرانسه، استرالیا، دانمارک، تونس

درحالی که تا سال گذشته و پیش از آغاز رقابت‌های یورو 2020، بسیاری تیم ملی فرانسه را لایق تکرار عنوان قهرمانی‌اش در جام‌جهانی می‌دانستند و مدعی بودند شاگردان دشان، قادر به رسیدن به رکورد برزیل در سال 1962 و تبدیل شدن به سومین تیم تاریخ خواهند بود که از عنوان قهرمانی‌شان دفاع می‌کنند، عملکرد فرانسه در یک سال و نیم اخیر، کمی تردیدها درباره این تیم را بالا برده بود؛ اگرچه آبی‌ها از سال 1998 تا کنون، بیش‌تر از هر تیم دیگری در فینال مسابقات حاضر شده‌اند (3). آخرین باری که فرانسه به عنوان مدافع عنوان قهرمانی پا مسابقات گذاشت، تورنمنت را در قعر گروهش به پایان رساند و این درحالی است که در 3 دوره اخیر هم مدافع عنوان قهرمانی، نتوانسته از دور گروهی صعود کند. از طرف مقابل اما دانمارک، به عنوان یکی از بهترین تیم‌های اروپا از دور مقدماتی به قطر رسید و آن‌ها درحالی 9 از 10 دیدارشان را با پیروزی پشت سر گذاشتند که بهترین عملکرد دفاعی و ثبت بیش‌ترین کلین‌شیت در دور مقدماتی، میان تیم‌های اروپایی را به نام خود زده بودند. ضمن این که نمی‌توان مسیر رسیدن دانمارک به نیمه‌نهایی مسابقات جام ملت‌های اروپا 2020 را فراموش کرد. شاگردان کسپر هیولمند درصدد پنجمین صعودشان از دور گروهی مسابقات جام‌جهانی هستند و این درحالی است که تونس در 6 تجربه پیشین، هرگز موفق به صعود از گروهش نشده است. با نگاهی به آمار عملکرد تیم‌ها در تاریخ جام‌جهانی، تونس سومین نرخ شکست در میان بدترین تیم‌های تاریخ این مسابقات  که تعداد حضورشان در دور نهایی این تورنمنت، حداقل 5 دوره بوده است را دارد (60 درصد) و تنها عملکرد عربستان (69 درصد) و استرالیا (63 درصد)، دیگر تیم گروه چهارم از تونس بدتر بوده است. فرانسه اما در دیدار برابر استرالیا نشان داد با وجود ژیرو، نه از بابت غیبت بنزما هراس دارد و نه آمار مدافعان اخیر عنوان قهرمانی، آن‌ها را نگران می‌کند. شاگردان دشان، عزمشان را برای رسیدن به دومین فینال متوالی جزم کرده‌اند.

گروه پنجم

اسپانیا، کاستاریکا، آلمان، ژاپن

سال 2018 برای اولین بار پس از 68 سال، آلمان موفق نشد از دور گروهی صعود کند. این درحالی بود که شاگردان یواخیم لوو لقب «مدافع عنوان قهرمانی» را هم یدک می‌کشیدند و رسیدن به نیمه‌نهایی، کم‌ترین انتظاری بوده که هواداران آلمان از تیمشان در یک قرن اخیر داشته‌اند. پس از برکناری لوو و جانشینی فلیک، آلمان اولین تیم پس از قطر بود که مجوز حضور در جام‌جهانی 2022 را رزرو کرد و موفق شد 9 از 10 بازی دور مقدماتی را با پیروزی پشت سر بگذارد. پیش‌بینی می‌شود رقابت نزدیکی میان اسپانیا و آلمان برای صعود از گروه به عنوان تیم صدرنشین صورت بگیرد و اگرچه اسپانیای 2018 همچون مانشافت عملکرد قابل‌قبولی نداشت اما تجربه قبلی لاروخا در جام‌جهانی، قابل مقایسه با آلمان نیست. اسپانیایی‌ها درست چند روز پیش از آغاز تورنمنت، لوپتگی را به عنوان سرمربی‌شان کنار گذاشتند و انتظار چندانی از آن‌ها نمی‌رفت. تحت هدایت لوئیس انریکه، ماتادورها دوباره برند فوتبالی‌شان را بازیافته‌اند و بررسی آمار و عملکرد اسپانیا در دور مقدماتی، بازی مبتنی بر تیکی‌تاکا را تائید می‌کند. آن‌ها میانگین 76 درصد مالکیت توپ را به همراه کم‌ترین میزان شوت در میان تیم‌های اروپایی (38) از خود برجای گذاشتند. در این گروه، ژاپن تیمی است که انتظار می‌رود 2 قدرت اروپایی را به دردسر بیندازد و آن‌ها گوشه چشمی به صعود از دور گروهی نیز دارند؛ اگرچه صعود ژاپن از این گروه برای دومین دوره متوالی به جمع 16 تیم برتر مسابقات که تابه‌حال در طول تاریخ سابقه نداشته، یک شگفتی بزرگ خواهد بود. به طور مشابه، فشارها روی کاستاریکا نیز چندان زیاد نیست. آن‌ها سال 2014، شگفتی‌ساز بزرگ مسابقات بودند اما به عنوان آخرین تیم از منطقه کنکاکاف و پس از غلبه بر نیوزیلند در دور پلی‌آف به قطر 2022 رسیده‌اند.

گروه ششم

بلژیک، کانادا، مراکش، کرواسی

نسل طلایی بلژیک، به خوبی شیاطین‌سرخ را به عنوان یکی از مدعیان اصلی رسیدن به جمع 4 تیم برتر هر تورنمنت شخصیت داده‌اند و بلژیک، یکی از 3 تیمی بوده که در 2 تورنمنت گذشته، راهی دور یک‌چهارم‌نهایی شده است. امیدهای شیاطین‌سرخ، به ساق پاهای روملو لوکاکو و کوین دی‌بروینه است. بازیکنانی که 11 گلشان در تورنمنت‌های معتبر از سال 2014 تاکنون و میان بازیکنان اروپایی، فقط از تعداد گل‌های کریستیانو رونالدو، آقای گل جهان کم‌تر است. البته همچون سایر ستارگان بلژیک در آستانه جام‌جهانی 2022، لوکاکو نیز با مشکلات آمادگی جسمانی دست و پنجه نرم می‌کرد و غایب بزرگ بلژیکی‌ها در دور گروهی است. نایب قهرمان فصل گذشته مسابقات اما عملکردش در تاریخ جام‌جهانی، کمی نامنظم بوده است. کروات‌ها، در 5 دوره حضور، یا بسیار قدرتمند بوده‌اند یا کاملاً ضعیف. آن‌ها 2 بار به نیمه‌نهایی رسیدند و 3 بار از صعود از گروهشان ناتوان ماندند. تیمِ غیرقابل پیش‌بینی این گروه، کاناداست. تیمی که به عنوان بهترین نماینده کنکاکاف راهی این مسابقات شده و در دور مقدماتی، هم بهترین خط دفاعی را داشته و هم بهترین خط حمله را به خود دیده است. آن‌ها برای اولین بار پس از سال 1986 به جام‌جهانی رسیده‌اند و مراکش، دیگر تیم گروه ه برای دومین بار در تاریخ، در دومین جام‌جهانی متوالی حضور دارد. مراکش صورتی که برای اولین بار پس از سال 1986 به دور حذفی صعود کند، شگفتی‌ساز خواهد شد.

گروه هفتم

برزیل، صربستان، سوئیس، کامرون

سلسائو به عنوان رکورددار قهرمانی در تاریخ این مسابقات، امسال  شاهد ادامه روند حضورش در تمامی ادوار برگزاری جام‌جهانی بوده اما به مدت 2 دهه است که دستش از رسیدن به جام طلایی، کوتاه مانده است. اگر برزیلی‌ها موفق به فتح جام در قطر نشوند، طلسم آن‌ها به 24 سال خواهد رسید و این، طولانی مدت‌ترین زمان دوری برزیل از جام قهرمانی، پس از اولین قهرمانی‌شان در سال 1958 است. رکورد شکست‌ناپذیری برزیل در دور گروهی جام‌های جهانی (15)، این امید را به آن‌ها داده است که مشکلی از بابت صعود به جمع 16 تیم برتر نخواهند داشت و سوئیس از آنجایی که در هر 4 تجربه قبلی، موفق به صعود از دور گروهی شده، امیدوار خواهد بود به عنوان تیم دوم، راهی دور حذفی شود. در دور مقدماتی، سوئیس بالاتر از ایتالیای روبرتو مانچینی به عنوان صدرنشین گروه راهی قطر شد و قهرمان اروپا را به دور پلی‌آف رساند؛ جایی که آتزوری مغلوب مقدونیه شمالی شد تا بزرگ‌ترین غایب جام‌جهانی 2022 لقب بگیرد. از طرف مقابل اما صربستان، بیش‌تر از هر تیم اروپایی دیگر از سال 2006 در بازی‌های جام‌جهانی شکست را تجربه کرده (7 از 9) و به عنوان کشور مستقل در هر 3 تجربه قبلی حضور، موفق به صعود از گروه نشده است. هرچند نسل حاضر در فوتبال صربستان که بسیاری‌شان در سری آ به میدان می‌روند، باعث می‌شود نتوان قاطعانه از بابت صعود سوئیس به دور حذفی صحبت کرد. کامرون می‌خواهد اثبات کند شرایطش نسبت به آخرین حضور آن‌ها در جام‌جهانی (2014) بسیار تغییر کرده اما «شیرهای رام نشدنی»، کار سختی برای به منصه ظهور رساندن لقبشان در این گروه خواهند داشت. اگر شانس صدرنشینی را مطلقاً به برزیل اعطا کنیم، این گروه جدی‌ترین رقابت را برای تکیه زدن 3 تیم به رتبه دوم دارد.

گروه هشتم

پرتغال، غنا، اروگوئه، کره‌جنوبی

رکورد کسب تنها 3 پیروزی پرتغال از 14 دیدار اخیر این تیم از بازی‌های جام‌جهانی، کمی دور از انتظار بوده و قهرمان اروپا در سال 2016، انتظار دارد به محض به صدا درآمدن سوت آغاز دیدار اولش در این گروه مقابل غنا، کریستیانو رونالدو شرایطش در تیم باشگاهی را به دست فراموشی سپرده و تبدیل به همان ستاره گلزن شود؛ ستاره‌ای که همچون مسی، می‌خواهد طلسم گل‌نزدن‌هایش در دور حذفی مسابقات جام‌جهانی را امسال باطل کند. آقای گل جهان همچنین در صورت گلزنی، تبدیل به اولین بازیکن تاریخ این مسابقات خواهد شد که چسباندن توپ به تور در 5 تورنمنت متفاوت را تجربه می‌کند. 6 بازی از 8 دیدار اخیرش در جام‌جهانی را با پیروزی پشت سر گذاشته و 5 بار از 7 دوره حضورش در تاریخ این مسابقات موفق شده از گروه صعود کند. اروگوئه تیمی که 2 قهرمانی در تاریخ جام‌جهانی را در ویترین افتخاراتش می‌بیند، دیدار با غنا را برای اولین بار پس از سال 2010 پیش روی خودش می‌بیند؛ جایی که لوئیس سوارس آن خطای هند مشهور را انجام داد. غنا اما در حالی که چهارمین حضورش در این مسابقات را تجربه می‌کند، برای تکرار بهترین رکوردش در تاریخ این مسابقات و صعود به دور یک‌چهارم‌نهایی (2010) تقریبا نیاز به معجزه دارد. دیگر تیم این گروه، کره‌جنوبی  با صرف‌نظر از تورنمنتی که با ژاپن میزبان مشترکش بودند، عملکرد قابل قبولی در تاریخ این مسابقات نداشته است. چشم بادامی‌ها از مجموع 27 دیدارشان در تاریخ جام‌های‌جهانی، تنها 3 پیروزی کسب کرده‌اند که البته نمی‌توان فراموش کرد یکی از این 3 پیروزی، مقابل مدافع عنوان قهرمانی در سال 2018 رقم خورد.