جام‌جهانی 1950 بدون حضور «نایب قهرمان»؛ دیواری از جنس آهن و خون

به گزارش فوتبال 360، جام‌جهانی 1950 نخستین جام‌جهانی پس از جنگ‌جهانی دوم نام داشت. درحالی که جنگ خانمان‌سوز، جهان را به عمق تاریکی فرو برده بود، پس از قهرمانی ایتالیا در سومین دوره برگزاری مسابقات در سال 1938، جام‌جهانی با توقفی 12 ساله مواجه شد و خبری از اهدای جام زرین در دوران جنگ نبود.

جام‌های جهانی 1942 و 1964 مطابق برنامه جلو نرفت و در نهایت اگرچه اروپا کم‌شباهت به ویرانه در سال‌های پس از جنگ به نظر نمی‌رسید اما میزبانی مسابقات بار دیگر به آمریکای جنوبی بازگشت. برزیل مسئولیت پذیرایی از تیم‌ها را بر عهده گرفت و این بار برخلاف نخستین دوره جام‌جهانی، تیم‌های اروپایی  بیش از پیش تمایل به سفر به آن‌سوی آتلانتیک داشتند.

مدافع عنوان قهرمانی، ایتالیا به‌سبب تراژدی «سوپرگا» دیگر شباهتی به تیم فوتبال پیش از سال‌های جنگ نداشت. دیگر نه خبری از بنیتو موسولینی بود و نه هدایت تیمی پرستاره را ویتوریو پوتزو بر عهده داشت. با این حال، ایتالیا و برزیل از حضور در دور مقدماتی مسابقات معاف شدند و تعداد 34 تیم بدون حضور آفریقایی‌ها برای دست یافتن به 14 سهمیه باقی مانده به رقابت پرداختند.

قهرمان جهان پیش از جنگ‌جهانی دوم موفق شده بود 2 بار جام قهرمانی جهان را بالای سر ببرد و  تحت هدایت «فروچو نوو» در مسابقات برای دفاع دوباره از عنوان قهرمانی‌اش حاضر شد. نوو در شرایطی هدایت «آتزوری» را بر عهده گرفته بود که ابتلایش به بیماری آنفولانزا، امکان حضور در اردوگاه تورینو پیش از رخداد فاجعه سوپرگا را از او گرفت اما بیماری نابه‌هنگام، شانس ادامه حیات را به او پیشکش کرد.

آلمان و ژاپن، بزرگ‌ترین قربانی‌های جنگ‌جهانی دوم هنوز وحشت اشغال را می‌چشیدند و بنابراین از حضور در جام‌جهانی محروم ماندند. سال 1950 همچنان اختلاف قدرت‌ها برای تقسیم سرزمین آلمان ادامه داشت. ژاپن شانسی برای کسب تنها سهمیه اختصاص یافته به قاره آسیا نداشت  و سهمیه به هند رسید.

بریتانیایی‌ها سرانجام اهمیت حضور در جام‌‎جهانی را دریافته و شاهد کسب سهمیه توسط انگلیس در رقابت با اسکاتلند بودند. در نهایت انگلیس برای نخستین مرتبه در جام‌جهانی حاضر می‌شد. هرچند شاگردان والتر وینترباتم باتوجه به تحمل 2 شکست مقابل ایالات متحده و اسپانیا از رسیدن به جمع 4 تیم برتر بازماندند.

کشورهای حاضر در خاورانِ «دیوار آهنین»، از جمله اتحاد جماهیر شوروی، چکسلواکی فینالیست جام‌جهانی 1934 و مجارستان، نایب قهرمان جهان از حضور در جام‌جهانی 1950 انصراف دادند. بنابراین یوگسلاوی به عنوان تنها کشور از بلوک شرق در جام‌جهانی 1950 حضور می‌یافت.

در همسایگی برزیل، تیم‌های ملی آرژانتین، اکوادور و پرو به‌دنبال انجام قرعه‌کشی دور مقدماتی از حضور در مسابقات صرف‌نظر کردند و اتریش، دیگر غایب جام‌جهانی 1950 عنوان گرفت. این کشوری که پیش از جنگ‌جهانی دوم به در اختیار داشتن نسل طلایی و اعجاب‌انگیزش می‌نازید در واپسین روزهای دهه 30 به آلمان ضمیمه شد و در نهایت فدراسیون فوتبال این کشور، «بی‌تجربگی مفرط بازیکنان جدید ملی‌پوش» را علت انصراف از حضور در نخستین جام‌جهانی پس از جنگ‌جهانی دوم مطرح کرد.

فرانسه به دعوت فیفا، با وجود حذف از دور مقدماتی مسابقات، به جام‌جهانی 1950 رسید. هند باوجود وعده فیفا برای پرداخت بیشینه هزینه مورد نیاز سفر بازیکنان تیم ملی به جام‌جهانی از سفر به برزیل انصراف داد و فرانسه به عنوان جانشین هند  در آستانه برگزاری مسابقات، با وجود شرکت کردن در قرعه‌کشی دور نهایی از حضور در برزیل صرف‌نظر کرد. 

بنابراین جام‌جهانی 1950 با توجه به انصراف ترکیه و اسکاتلند با حضور 13 تیم برگزار شد. در نخستین جام‌جهانی پس از جنگ‌جهانی دوم، برزیل میزبان به فینال رسید اما اشتباه سنگربان این تیم، یکی از بزرگ‌ترین تراژدی‌های تاریخ اجتماعی کشور را رقم زد و جام زرین برای دومین مرتبه در تاریخ به ویترین افتخارات اروگوئه رسید.

آتش‌بازی‌های برزیل مقابل چشمان هوادارانش در ریو دوژانیرو به لمس جام نیجامید. اروگوئه  کنار ایتالیا به مدت 4 سال پرافتخارترین تیم تاریخ فوتبال جهان عنوان گرفت.