بررسی دقت مهاجمان لیگ برتر با فاکتور امید گل؛ آرسنال و منچسترسیتی در صدر

به گزارش فوتبال ۳۶۰، این روزها محاسبات دقیق آماری به جزئی از بازی فوتبال تبدیل شده.

پردازش‌های کامپیوتری تک‌تک فاکتورهای آماری هر مسابقه فوتبال را به زبان اعداد و ارقام بازنمایی می‌کنند و مهره‌های فنی در کادر مدیریتی تیم‌های فوتبال از طریق این آمار به تصمیم‌گیری در مورد عملکرد بازیکنان می‌پردازند. محاسبه «تعداد گل‌های مورد انتظار» ابداع جدید سازمان‌های آماری فوتبال با الگو گرفتن از مولفه‌های آماری مشابه در ورزش‌های آمریکایی بود؛ این که با توجه به میزان نتیجه‌بخش بودن شوت‌های مشابه در مسابقات دیگر فوتبال، هر شوت چقدر برای گل شدن شانس دارد. به طور مثال اگر در فوتبال سطح اول اروپا به طور میانگین از هر صد پنالتی، ۷۵ مورد به گل تبدیل شود، امید گل حاصل از هر ضربه پنالتی ۰.۷۵ محاسبه می‌شود.

با بررسی مجموع گل‌های مورد انتظار از شوت‌های تیم در هر مسابقه و مقایسه آن با تعداد گل‌هایی که واقعاً به ثمر رسیده، می‌توان میزان آمادگی و عملکرد مهاجمان شوتزن تیم را ارزیابی کرد. در واقع بالا بودن امید گل حاصل از شوت‌های هر تیم، کیفیت حملات و موقعیت‌های گلزنی تیم را نشان می‌دهد و هرچقدر تعداد گل‌های زده یک تیم از تعداد گل‌های مورد انتظار بالاتر باشد، تبحر مهاجمان تیم در گل کردن شوت‌هایی را نشان می‌دهد که کمتر به گل تبدیل می‌شوند؛ هرچند می‌تواند نشانه‌ای از اشتباهات عجیب دفاعی هم باشد. گل بن‌ رحما در بازی این هفته مقابل منچستر یونایتد را به خاطر بیاورید که با امید ۰.۰۲ گل، به پشت سر داوید دخیا رسید. در همیشه بر یک پاشنه نمی‌چرخد و تیم‌هایی که امید گل بالایی ثبت کنند، دیر یا زود به بالای جدول نزدیک می‌شوند. بررسی تعداد گل‌های مورد انتظار تیم‌های لیگ برتری و مقایسه آن با عملکرد واقعی تیم‌ها نشان می‌دهد مطابق انتظار، مهاجمان آرسنال و منچسترسیتی بهترین عملکرد کل لیگ را به ثبت رسانده‌اند و اوضاع در طرف سرخ شهر منچستر چندان مساعد نیست؛ درست مانند تیم بحران‌زده چلسی. 

آرسنال، ۱۳.۹ گل بیش از انتظار 

هر تیمی که بخواهد در مقابل تیم تیزدندان منچسترسیتی برای قهرمانی بجنگد، نیاز به عملکردی درخشان در مقابل دروازه خواهد داشت. آرسنالی‌ها در هر مسابقه به طور میانگین ۱۵.۷ شوت به سمت دروازه رقبا روانه کرده‌اند که هر شوت به طور میانگین ۱۲ درصد احتمال تبدیل شدن به گل داشته و به این ترتیب مجموع گل‌های مورد انتظار از شوت‌های این تیم به ۶۶.۱ گل می‌رسد؛ در حالی که مهاجمان این تیم تاکنون بدون احتساب پنالتی‌ها ۸۰ گل به ثمر رسانده‌اند. گابریل مارتینلی و مارتین اودگارد تأثیرگذارترین بازیکنان تیم در ثبت این آمار فوق‌العاده بوده‌اند؛ ۲ بازیکنی که در حال طی کردن بهترین فصل دوران حرفه‌ای خود هستند. علاقه و هوش بالای کاپیتان توپچی‌ها در شوت‌زنی از موقعیت‌های مناسب بیرون محوطه جریمه مثال زدنی است. 

منچستر سیتی، ۱۳.۱ گل بیش از انتظار 

در حالی که در حضور ارلینگ هالند، آماده‌ترین و زهردارترین مهاجم این روزهای جهان فوتبال، عملکرد فراتر از حد انتظار در گلزنی دور از ذهن نیست، فیل فودن، ستاره جوان منچسترسیتی با ثبت ۵ گل بیشتر از حد انتظار نقشی اساسی در رقم خوردن این آمار داشته. مجموع گل‌های مورد انتظار از شوت‌های هالند در این فصل به زحمت به ۲۷ گل می‌رسد؛ با این حال او با ثبت آمار خارق‌العاده ۳۵ گل، رکورددار تاریخ لیگ برتر شده. البته امید گل ۲۷ او به این معنا نیست که هر مهاجم دیگری می‌توانست در موقعیت‌های او ۲۷ گل بزند. بخشی از فاکتور گل مورد انتظار به جاگیری و هوش در لحظه بازیکن برای قرارگیری در موقعیت برمی‌گردد و حضور در تیم موقعیت‌ساز تمام ماجرا نیست. کیفیت هر شوت هالند عدد فوق‌العاده ۰.۱۹ گل را نشان می‌دهد؛ به عبارت دیگر او تنها در موقعیت‌های خوبی که احتمال بالایی برای گل شدن وجود داشته‌ باشد، اقدام به شوت‌زنی می‌کند و اهل از دست دادن موقعیت‌های تیم نیست. در حالی که تعداد گل‌های زده این فصل منچسترسیتی بدون احتساب پنالتی (۸۰) با آرسنال برابری می‌کند، این تعداد گل از شوت‌هایی با امید به ۶۶.۹ گل به دست آمده که منچسترسیتی را با اختلافی اندک پشت سر آرسنال قرار می‌دهد. جالب اینکه تعداد شوت‌های تیم در هر مسابقه (۱۵.۸) و میانگین گل مورد انتظار از هر شوت (۰.۱۲) هم با آماری که آرسنال ثبت کرده، دقیقاً برابر است. 

تاتنهام، ۱۱.۵ گل بیش از انتظار

یک مثال بزرگ برای اینکه نشان دهیم وجود یک مهاجم قهار چگونه می‌تواند یک تیم متوسط را به گل‌های بیشتر و بیشتر برساند. در سال‌های گذشته معمولاً سون هیونگ مین با گل‌ کردن شوت‌های نامحتمل این آمار را برای اسپرز ارتقا می‌داد اما امسال نوبت به هری کین رسید. تعداد گل‌های مورد انتظار هری کین در هر مسابقه به ۰.۶۳ گل می‌رسد که بهترین عملکرد هجومی او در ۵ سال اخیر به شمار می‌رود؛ آن هم در حالی که خروس‌ها یک فصل نسبتاً ضعیف را پشت سر می‌گذارند. کاپیتان ملی‌پوش تاتنهام تقریباً یک‌چهارم مجموع شوت‌های بازیکنان تیمش را به سمت دروازه رقیبان شلیک کرده و بهترین عملکرد کل بازیکنان لیگ از نظر اختلاف گل زده و گل مورد انتظار را در اختیار دارد. بازیکنان تاتنهام امسال به طور متوسط در هر مسابقه ۱۵.۸ شوت روانه دروازه رقبا کرده‌اند که امید به گل حاصل از مجموع این شوت‌ها به زحمت از ۴۸.۵ گل عبور می‌کند؛ با این حال کین و هم‌تیمی‌هایش موفق شده‌اند ۶۰ گل بدون احتساب پنالتی در تمام مسابقات لیگ به ثمر برسانند. کیفیت متوسط هر شوت بازیکنان تاتنهام البته احتمال ۱۰ درصدی گل شدن هر شوت را نشان می‌دهد که نسبت به میانگین لیگ برتر آمار چندان درخشانی نیست. 

فولام، ۹.۴ گل بیش از انتظار 

در حالی که ۱۶ تیم دیگر لیگ برتر حتی نتوانسته‌اند ۱.۵ گل بیشتر از تعداد گل‌های مورد انتظار از شوت‌های مهاجمان خود به ثمر برسانند، شاگردان مارکو سیلوا در فولام عملکردی خارق‌العاده از این نظر به ثبت رسانده‌اند. یاران فولام در هر مسابقه تنها ۱۱.۲ شوت روانه دروازه رقبا می‌کنند که مجموع گل مورد انتظار از این شوت‌ها به ۳۶.۶ گل می‌رسد؛ در حالی که مهاجمان این تیم و در صدر آنها، الکساندر میتروویچ و ویلیان، فولام را به ۴۶ گل زده بدون احتساب پنالتی تا به اینجای فصل رسانده‌اند. در واقع تعداد گل‌های زده فولام ۲۶ درصد از تعداد گل‌های مورد انتظار این تیم بالاتر است؛ آماری بهتر از هر تیم لیگ برتری دیگر. شوت‌های راه دور ویلیان و مانور سولومون هم در ثبت این آمار بی‌تأثیر نبوده. از تیمی سخن می‌گوییم میانگین فاصله هر شوت بازیکنان آن از دروازه بیش از ۱۵ متر است. 

لیورپول و لستر در حد انتظار 

بعد از فولام با یک سقوط شدید نوبت به لیورپول با تنها ۱.۵ گل بیش از حد انتظار می‌رسد. لستر با ۱.۳، کریستال پالاس با یک و لیدز یونایتد با ۰.۵ گل زده بیشتر از تعداد گل‌های مورد انتظار در رده‌های بعدی قرار دارند و شوتزنان دیگر تیم‌های لیگ برتری از جمله دو تیم از جمع 6 تیم برتر انگلیس در مقایسه با امید به گل حاصل از شوت‌های خود عملکردی منفی به ثبت رسانده‌اند. فصل «جکیل و هاید» گونه لیورپول جز پیروزی‌های ۷ گله و ۹ گله، ۹ مسابقه لیگ برتری بدون گل زده هم داشته. روبرتو فیرمینو با ۴ گل زده بیشتر از تعداد گل‌های مورد انتظار حاصل از شوت‌هایش بهترین عملکرد را در این تیم به نام خود ثبت کرده. 

آمار ضعیف چلسی و منچستر یونایتد 

موقعیت‌هایی که در طول فصل در اختیار بازیکنان چلسی قرار گرفته، به طور معمول در لیگ برتر به ۴۱.۱ گل مورد انتظار تبدیل می‌شود اما دست پروردگان تاد بولی زیر نظر ۳ سرمربی متفاوت تنها موفق به ثبت ۳۱ گل غیرپنالتی شدند. این عملکرد افتضاح با رقم زدن ۱۰.۱ گل کمتر از حد انتظار، بدترین آمار کل لیگ به شمار می‌رود و بهترین نشانه از بدترین فصل چلسی در هزاره جدید است. اورتون و وستهام با ۹.۶ و ۸.۷ گل کمتر از حد انتظار در رده‌های بعدی قرار دارند و برخلاف انتظار اولیه، شاگردان اریک تن هاخ در منچستر یونایتد با ۷.۵ گل زده کمتر از حد انتظار چهارمین عملکرد بد لیگ را به خود اختصاص داده‌اند. شیاطین سرخ به طور متوسط در هر مسابقه ۱۴.۹ شوت به سمت سنگربانان حریف روانه کرده‌اند که بعد از آرسنال، منچسترسیتی و لیورپول، چهارمین عملکرد برتر لیگ در این زمینه به شمار می‌رود اما ۴۷ گل زده غیر پنالتی در مقایسه با آمار ۵۴.۵ گل مورد انتظار، چندان جالب نیست. تراکم دفاعی یاران حریف باعث شده ۳۷.۹ درصد از شوت‌های بازیکنان منچستریونایتد از خارج محوطه شلیک شود؛ بیشتر از هر تیم دیگر لیگ و فقط کمتر از ساوتهمپتون و ولوز (۳۹ درصد). در طول فصل تنها ۵ تیم بهتر از بازیکنان منچستر یونایتد موقعیت گل ایجاد کرده‌اند اما عملکرد خط حمله این تیم با وجود درخشش راشفورد چندان جالب نبوده.

*سجاد اجاقی